ท่องเมืองหมอกสามฤดู สัมผัสวิถีชีวิตชุมชน

เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก คู่หูเดินทาง และ ททท.

ถ้าเอ่ยถึง "เมืองสามหมอก" หรือ "เมืองหมอกสามฤดู" ชื่อของ "แม่ฮ่องสอน" คงลอยเด่นมาแต่ไกล อาจเพราะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูง สลับซับซ้อน อากาศหนาวเย็นและมีหมอกปกคลุมตลอดทั้ง 3 ฤดูของปี รวมถึงมีทิวทัศน์ที่งดงามเกินบรรยาย จึงไม่แปลกที่แม่ฮ่องสอนจะเป็นสถานที่ท่องเที่ยวติดอันดับท็อปเท็นของประเทศไทย ที่ใคร ๆ ก็อยากไปท่องเที่ยว แต่วันนี้กระปุกดอทคอมจะพาเพื่อน ๆ ไปท่องเที่ยวอีกรูปแบบหนึ่ง นั่นคือการไปสัมผัสกับวิถีชีวิตของชุมชนหมู่บ้านต่าง ๆ ที่หลากหลายกลุ่มชาติพันธุ์ ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน

โดยเริ่มต้นกันด้วยอำเภอสุดฮิตอย่าง "ปาย" ที่เชื่อว่าใคร ๆ ก็อยากไปเยือนสักครั้งในชีวิต โดยเฉพาะช่วงหน้าหนาว ซึ่งในอดีต เมืองปายมักรู้จักเฉพาะกันเฉพาะนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ แต่ต่อมาก็กลายเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวชาวไทยด้วย

ซึ่งส่วนใหญ่มักจะมาเที่ยวชม ถนนคนเดินปาย ซึ่งจัดขึ้นในถนนชัยสงคราม บริเวณท่ารถปาย ทั้งถนนจะปิดการจราจร ให้นักท่องเที่ยวเดินเลือกซื้อสินค้า ทั้งจากสินค้าหัตถกรรมท้องถิ่นของชาวเขา ตลอดจนสินค้าอื่น ๆ ทั่วไป โดยเฉพาะของฝาก ของที่ระลึก เสื้อผ้า รูปภาพ โปสการ์ด ตลอดจนร้านอาหาร ที่พัก แหล่งบันเทิงต่าง ๆ จะมีอยู่เรียงรายในถนนเส้นนี้ ซึ่งกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวยอดนิยม คือการเขียนโปสการ์ดส่งไปจากปาย เมืองปายจึงมีร้านโปสการ์ดและร้านกาแฟ มีอยู่ทั่วไปในถนนคนเดิน

และไปเที่ยวต่อที่ หมู่บ้านศูนย์วัฒนธรรมจีนยูนนาน (บ้านสันติชล) อยู่ห่างจากตัวอำเภอปายประมาณ 4.5 กิโลเมตร ซึ่งเป็นหมู่บ้านชาวจีนที่อพยพถิ่นฐานมา แต่ยังคงรักษาขนบธรรมเนียมประเพณี เช่น การแต่งกาย ภาษา ได้เป็นอย่างดี โดยนักท่องเที่ยวนิยมไปชมหมู่บ้านพร้อมรับประทานอาหารจีนยูนนานเป็นอาหารกลางวัน ทั้งนี้ ภายในยังมีศูนย์วัฒนธรรมจีนยูนนานบ้านสันติชล จำหน่ายสินค้าที่ระลึก บริการบ้านพักในชุมชนอีกด้วย

จากนั้นแวะไป บ้านยอดดอย หรือ หมู่บ้านแม้วไมโครเวฟ เป็นหมู่บ้านชาวเขาเผ่าม้ง ที่อาศัยอยู่บนดอยสูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 1,000 เมตร มีความเป็นอยู่อย่างเรียบง่าย ที่ยังรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิมอย่างเคร่งครัด ซึ่งอยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศใต้ โดยใช้เส้นทางแม่ฮ่องสอน-อำเภอขุนยวม ไปหมู่บ้านป่าลานประมาณ 32 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวซ้ายขึ้นเขาอีก 8 กิโลเมตร

          ต่อด้วย หมู่บ้านรักไทย (แม่ออ) อยู่ห่างจากตัวเมือง ประมาณ 44 กิโลเมตร ซึ่งหมู่บ้านตั้งติดอยู่กับชายแดนไทย-พม่า ประชากรในหมู่บ้านส่วนใหญ่อพยพหนีภัยมาจากทางตอนใต้ของจีน ในช่วงการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบบคอมมิวนิสต์ นักท่องเที่ยวสามารถเที่ยวชมวิถีชีวิตวัฒนธรรมจีนฮ่อ ซึ่งยังคงสืบทอดประเพณีไว้หลายอย่าง ทั้งภาษาพูด ภาษาเขียน ลักษณะบ้านบางส่วนเป็นบ้านแบบเก่าทำจากดินเหนียวผสมฟางข้าว รวมทั้งอาหารตำรับจีนตอนใต้แถบมณฑลยูนาน นอกจากนี้ ยังสามารถชิมชาเลิศรสจากชาพันธุ์ดีซึ่งมีจำหน่ายในหมู่บ้าน เช่น ชาชิง ชิง ชาอู่หลง รวมถึงบริเวณหมู่บ้านมีทะเลสาบสวยงามอีกด้วย

          ก่อนจะไปเที่ยว บ้านกะเหรี่ยงแม่สะกั๊วะ ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลท่าผาปุ้ม ห่างจากอำเภอแม่ลาน้อยประมาณ 13 กิโลเมตร ใช้ทางหลวงหมายเลข 1266 เป็นทางขึ้นเขา บ้านเรือนแถบเชิงเขาดูแปลกตา ชาวบ้านยังคงความเคยชินกับธรรมชาติ และยังคงมีวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมไว้เป็นอย่างดี ในฤดูแล้งจะมองเห็นดอกไม้ป่า ใบไม้เป็นสีส้มสวยงามมาก ใกล้ ๆ หมู่บ้านมีน้ำตกเล็ก ๆ ซึ่งชาวบ้านใช้เป็นที่พักผ่อนด้วย

          อะ ๆ อย่าลืมไป บ้านกะเหรี่ยงห้วยห้อม ตั้งอยู่ที่ตำบลห้วยห้อม อำเภอแม่ลาน้อย ห่างจากบ้านละอูบประมาณ 4 กิโลเมตร โดยใช้ทางหลวงหมายเลข 1266 ชาวไทยภูเขาในหมู่บ้านเคร่งครัดศาสนาและสุภาพอ่อนโยน อีกทั้งหมู่บ้านยังเป็นที่ตั้งของศูนย์พัฒนาชาวเขา ที่ได้รับการพัฒนาให้สามารถทำผ้าจากขนแกะ ปลูกไม้ผลเมืองหนาว และอื่น ๆ จึงเป็นหมู่บ้านตัวอย่างของชาวเขาทั่วไปได้เป็นอย่างดี

หมู่บ้านละว้า (ลัวะ) แม่ละอูบ ตำบลห้วยห้อม เป็นหมู่บ้านเขตติดต่อระหว่าง อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอแม่ลาน้อย และอำเภอแม่สะเรียง มีลักษณะวัฒนธรรม การสร้างที่อยู่อาศัย การแต่งกาย และอุปนิสัยที่แตกต่างไปจากชาวไทยภูเขาเผ่าอื่น ๆ โดยที่ตั้งอยู่บนยอดดอยสูง ซึ่งมีทิวทัศน์สวยงาม การคมนาคมสะดวก จึงเป็นที่แปลกตาแปลกใจแก่นักท่องเที่ยว และ โฮมสเตย์บ้านห้วยฮี้ เป็นหมู่บ้านชาวกะเหรี่ยง เรียกตัวเองว่า "ปกากญอ" เป็นหมู่บ้านจำนวน 28 หลังคาเรือน (ขนาดเล็ก) มีประชากรราว 50 คน อยู่ในพื้นที่ตำบลห้วยปูลิง อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน 26 กิโลเมตร เป็นถนนลูกรัง เส้นทางแม่ฮ่องสอน– เฟิร์นริมธารรีสอร์ท – บ้านแม่สะกึด-วัดจันทร์ ใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์ประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที กิจกรรมท่องเที่ยวที่สำคัญคือ พักโฮมสเตย์ ศึกษาวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวกะเหรี่ยง, ชมกล้วยไม้ป่าร้อยกว่าชนิด, เดินป่าเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติดอยปุย, กางเต็นท์สัมผัสอากาศหนาวบนดอยปุยซึ่งสูงจากระดับน้ำทะเลกว่า 1,700 เมตร

ปิดท้ายกันที่ โครงการพระราชดำริปางตอง (ปางอุ๋ง) – บ้านรวมไทย สถานที่ท่องเที่ยวสุดฮอตอีกแห่งหนึ่งของแม่ฮ่องสอน ตั้งอยู่ในที่สูง ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอนประมาณ 44 กิโลเมตร ความชุ่มชื้นในหน้าฝน ทำให้เราต้องเดินทางฝ่าไอหมอก ไปยังหมู่บ้านที่อยู่เหนือเมฆ ประกอบด้วย 24 ครัวเรือนอยู่กันอย่างมีความสุข ด้วยความงามของป่าสนทั้ง 2 ใบ และ 3 ใบ ที่โอบล้อมรอบทะเลสาบ ภายในโครงการฯ มีสวนไม้ดอก ไม้ผลเมืองหนาวที่สวยงาม ให้ได้ศึกษาเป็นจำนวนมากแถมยังให้ความรู้เกี่ยวกับพันธุ์ไม้ต่าง ๆ ด้วยข้อความที่น่าอ่าน สวนปางอุ๋ง เกิดขึ้นเพื่อให้มีพันธุ์พืชที่กลมกลืนกับสภาพภูมิประเทศบนที่สูง และโครงการฯ อนุญาตให้กางเต็นท์พักแรมในสถานที่ที่กำหนดได้ เว็บข้อมูล ruamthai.maehongson-strategy.net

และนี่เป็นเพียงชุมชนชาวไทยภูเขาเพียงไม่แห่งในแม่ฮ่องสอนที่เรานำมาแนะนำกัน ถ้าอยากรู้ว่าแต่และแห่งจะสวยงามสมคำร่ำลือหรือไม่...อย่างไรนั้น ต้องไปสัมผัสด้วยตัวคุณเอง ^___^